Temel Bilgiler

Doktorlar her hastayı ele aldıklarında onları iyileştirmek için aspirini yen,den icad etmezler. Sadece hangi ilaçların ne dozda ne durumda verilmesi gerektiğini bilirler ve bunu uygularlar. Bilgisayar programcıları da aynı yöntemle çalışırlar. Çok duymuşsunuzdur; bilgisayarlar 0 lar ve 1 ler ile çalışır diye (dijital), peki programcılar bu sayılarla ne yaparlar? Bilgisayar mühendisliğinin evrim sürecinin 'makinadan soyutlaştırma' amacı gereğince programcılar da bu sayılarla uğraşmaz, yazdıkları programları makinanın anlayacağı dile ceviren hazır bir program kullanırlar (o programın içine bdeva-sitem editörüne yazar gibi yazarlar). 

Tabi ki bu soyutlaştırma sürecinde ara programları yazanlar da vardır. Çok derine girmeden açıklarsak 'makina' ile 'bizim web programlarımız' arasında 6 adet soyutlaştırma katmanı (dijital mantık katmanından probleme yönelik diller katmanına kadar, örnek olarak Windows gibi bir işletim sistemi ara katmanlardan biridir)  vardır, bu katmanlara hakim programcılar, bize tabanı hazırlarlar.  

Yani bizim bir program yazmamız için bu katmanların hiçbirine ait bilgiye ihityacımız yoktur. Tek yapmamız gereken kendi katmanımızı bilmektir, bu da sadece katmanımızın anlayacağı 'dili' konuşmamızı gerektirir. Başka programlar bizim anlattıklarımızı tercüme ederler. Şöyle düşünebiliriz; bir makina'dan insan diline kadar soyutlaştırmak olan süreç daha tamamlanmamıştır ve bizim katmanımız bizim dilimizi daha konuşamamaktadır. Programlar sonuçta bizim verdiğimiz talimatları uygularlar değil mi? (Resimi şurada göster deriz gösterir ama bu şekilde yazdığımızda anlamaz). Tek yapmamız gereken onun anlayacagı dilde anlatmaktır. Program dillerine 'dil' denmesinin sebebi budur. 

Program dilleri de gayet normal dillerdir, Türkçe, Almanca, Ingilizce öğrenmekten 'hiçbir' farkı yoktur. Soyutlaştırma teorisi sağolsun 'günlük hayattan tanıdık' kelimeler kullanılarak program yazılır (tek sorun bu kelimelerin malesef çoğunlukla ingilizce'den gelmeleridir, bu nedenle ingilizce bilmeyen arkadaşlar bu sitede zorluk çekebilirler am aben elimden geldiğince yardımcı olacağım). Her program dilinin farklı olmasının sebebi ise şudur; her dil başka ortamda çalışır, farklı zorluk dereceleri vardır. İfade etmek istediğimiz olayın (çözmek istediğimiz problemin) karmaşıklığına göre seçebileceğimiz (ya da seçmek zorunda olduğumuz) diller vardır. Her tarafta duyduğumuz harf toplulukları ise çoğunlukla bir dili temsil eder. Örnek olarak şu dillere bakalım:

Bedava-Sitem'de kullanılabilecek diller:

1. HTML
2. CSS
3. JavaScript

Bir site yapmak için HTML ile elemanları hazırlamak gereklidir, daha sonrasında CSS ile elemanlara görünüm verilip, JavaScript ile sayfa oynaklaştırılabilir. Peki gereken dili tamamen öğrenmemiz gerekir mi? HAYIR. Sadece amaçlarımızı yerine getirecek kadarını bilmemiz yeterlidir. Sonuçta biz bilgisayar ülkesine tatile çıkıyoruz orada güzel vakit geçirmek için belirli şeyleri bilmemiz yeterli, orada kalmaya karar verenler kendilerini sonrasında geliştirebilirler... 

Bedava-Sitem'de kullanılamayan diller. Bu dillere Bedava-Sitem'de izin verilmemesinin sebebi bu dilleri, izin verilen dillerden ayıran çok farklı özelliklere sahip olmalarıdır. Farkları ile birlikte bu dilleri şu şekilde kategorize edebiliriz:

Client/Server (Kullanıcı/Sunucu)
 
Yukarıda ki dillerin hepsi BROWSER tarafından çalıştırılırken (client/kullanıcı) aşağıdaki dillerde yazılan programlar önce server/sunucu tarafından çalıştırılırlar ve browser anlasın diye bir HTML kodu üretirler. Yani yukarıdaki dillerle yazılmış programlar statikdirler, her kullanıcıda aynı şeyi gösterirler, aşağıdakiler ise kullanıcının verilerine ve durumlarına göre her kullanıcı için farklı bir statik kod üreten dinamik kodlardır.

1. ASP
2. PHP

Statik/Dinamik karışık geldi ise şu resim, farkı çok basit bir şekilde göstermektedir:



Veritabanı

Eğer bir internet sitesi veriler ile uğraşıyor bunları kaydediyor ise bu verilerin kaydedilmesi ve yönetilmesi için bir veritabanı gerekir. Bu verileri web sitesi üzerinden yönetmek için kullanılan dillerden bazıları XML ve SQL dir. Bedava-Sitem ile veritabanı yönetimi mümkün değildir.

1. XML
2. SQL (ve MySQL)

Web ile alakasız

JAVA, C# vb. dilleri genelde internet için olmayan programları yazmak amacı ile kullanılırlar.

1. JAVA ve Diğerleri (Benzerleri) 

HTML
HTML (HyperTextMarkupLanguage) kısaca Browser denilen, web sitelerini görmemizi sağlayan Internet Explorer, Firefox, Opera, Safari vb. gibi programların konuştuğu dildir.

Bedava-Sitem sınırlarında bizi ilgilendiren en önemli dildir. Bu dil ile sitelere browserın sonradan tablo ya da link şeklinde gösterebileceği (tercüme edebileceği) elemanlar yazılır.

Adı üzerinde bir MarkUp (İşaretleme) dilidir. Yani elemanları işaretlenir. Bir eleman çok kompleks olabileceği için başına ve sonuna işaretler konarak elemanın sınırları belirlenebilir (ve iç içe birçok kod geçirilebilir).

İşaretleme elemanlarına TAG (Türkçe okunuş teg) adı verilir.
Bir tag şöyle görünür <açılışTagi>    eleman ile ilgili bilgiler  </kapanışTagi>

<açılışTagi  BURAYAÖzelliklerListesi> İçerik </kapanışTagi> gibidir her kod...

Örnek:
<font style="font-size:16px;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, Verdana, sans-serif;">Buradaki yazı çevrede belirtilen şekilde görülür.</font>

FONT yazı karakteri demektir
font-size: 16 pikselmiş
color:#000000; renk siyahmış
font-family:Arial, Helvetica, Verdana, sans-serif; font bahsedilen ailedenmiş....

Normal HTML dersleri gibi şimdi farklı tag örnekleri vermeyeceğim, ne demiştik? Yaparak öğreneceğiz.... Bu nedenle tagin ne olduğunu bilmeniz tamamen yeterli

Sitenize HTML kodu ekleyebilmeniz için Ayarlar başlığı altında HTML-Editörünü GÖSTERME seçeneği Hayır seçilmiş olmalıdır! (Yeni designdaki bu metnin yanındaki kutucukta işaret olmamalı) ve sonra Editörün KAYNAK butonuna basmalısınız. Şimdi ortadaki alana yazdıklarınız anı programcıların da kod yazma şeklidir. 

---

CSS

CSS Cascading Style Sheet demektir ve kısaca HTML ile belirlenmiş elemanların 'görünümlerini' tanımlamaya yardım eder. Görünüm tanımlamanın tek yolu değildir ama HTML kodundan tamamen ayrılabileceği için görünüm tanımlamanın tarafımca en güzel yoludur. Ayrılabilmesi şu açıdan önemlidir; 10 farklı elemanı aynı anda bir değişiklik ile etkileyebilir HTML içinden 10 değişiklik yapmak yerine.
Bir CSS kodu şöyle görünür:

#KendiElemanimiz 
{
ElemaninBelirliBirOzelligi : OzelliginTanimi ;
}

Daha önceden tarafımızdan tanımlanmış bir özelliği # ile alır, { ve } arasında elemanın özelliklerini listeler ve bir özelliğin bittiğini ; ile belirtir. 

Eğer eleman kendi tanimlamadığımız ekstra bir eleman (tablo gibi) değilse ve genel bir HTML elemanı ise (mesela her HTML sitesinin bşr BODY ya da A (linkler) elemanı vardır) o zaman CSS ile bu elemana şu şekilde stil katabiliriz:

HTMLElemanı 
{
ElemaninBelirliBirOzelligi : OzelliginTanimi ;
}

Sitenize CSS kodu eklemek için Tasarım Ayarları -> Gelimiş Ayarlar 'a tıklayıp 'CSS Kodu' (Style taglerı olmadan)' alanlı kutucuğa kodları eklemeniz yeterlidir. Style tagleri normalde Bedava-Sitem olmasaydı HTML kodlarını CSS kodlarından ayırmak için (birarda yazıldıklarında) gerekli olan koddur böylece browser gördüğünün hangi dil olduüunu anlasın diye. Ama bizim bunları bahsedilen alana eklememiz gerekmez. 

---

JavaScript
JavaScript statik bir HTML sayfasına bir çeşit dinamiklik kazandırmaya yarar ve interaktifliği server kodu olmadan kullanıcı browserında gerçekleştirir. Tabiki yapabilecekleri sınırlıdır.

---

ASP

ASP Active Server Pages demektir ve Microsoft firması tarafından geliştirlmiş bir dildir. Basit olması ve Microsoft yapımı olması yaygınlığının sebebidir ancak artık ASP.NET nedeniyle güncel değildir. ASP.NET'in farkı ise dilin Microsoft'un yeni Framework'ünü (bu framework ve ASP.NET hakkında ileride detaya girebiliriz) kullanmasıdır.

---

PHP
PHP Personal Home Page demektir ve ASP ile aynı mantıkla çalışır ama Microsoft firmasına ait değildir Öğrenmesi daha zordur ama karşılık olarak problemleri çok daha rahat çözüme ulaştırır.

---

XML

XML eXtendedMarkupLanguage demektir yani genişletilmiş işaretleme dili. Yapı olarak da HTML ye benzer ancak HTML de tagler standart olarak belirlenmiş olmasına rağmen, XML de kendi taglerimizi kendimiz belirleriz. Bu nedenle veri yönetimi için çok uygundur (mesela ürün diye bir tag belirler, sonra sattıgımız malların herbirini ürün diye işaretleyebiliriz). XML artık internet üzerinde veri transferi için kullanılılan bir standart haline gelmiştir.

---

SQL (ve MySQL)

SQL Structured Query Language demektir ve verileri yönetmek için kullanılan dilin adıdır. Mesela 'son bir sene içerisinde firmadan 10.000 ytl üzerinde alışveriş yapmış olan Ankaralıları bir liste olarak veri tabanından bir komut ile seçmek' için bu dil kullanılır. MySQL ise bir veritabanıdır.

---

JAVA ve Diğerleri

JavaScript ile JAVA ismen birbirlerine benzemelerine rağmen bir alakaları yoktur (dil olarak da birbirlerine benzemelerine rağmen). JAVA, C# vbç dilleri genelde internet için olmayan programları yazmak amacı ile kullanılırlar. Bu diller hakkında basit düzeyde bu bilgi yeterli olup bu sitenin ilerleyen çalışmalarında bu dillerin derinine inebiliriz.

---